طب فیزیکی و توانبخشی (PM & R) یک تخصص پزشکی است که عمدتا از ابزارهای فیزیکی برای کمک به تشخیص، درمان و توانبخشی استفاده می کند. فیزیاتریست ها یا همان متخصصین طب فیزیکی در تشخیص و درمان بیماران مبتلا به بیماری مزمن (مثلا سکته مغزی) یا آسیب (مثلا نخاعی، مغزی)، درد حاد و مزمن و آسیب های عضلانی اسکلتی ( ناشی از ورزش یا مرتبط به حرفه) تخصص دارند. بسیاری از متخصصان طب فیزیکی در درمان کمر درد تخصص دارند.

متخصصین طب فیزیکی کل فرد و نه فقط ناحیه آسیب دیده را درمان می کنند. آنها در حین توانبخشی به نیازهای جسمی، احساسی و اجتماعی بیمار می پردازند. متخصصان طب فیزیکی تیم توانبخشی را که ممکن است شامل درمانگران فیزیکی یا شغلی، پاتولوژیست های گفتار درمانی، امدادگران اجتماعی، مربیان ورزشی و غیره باشد را هدایت می کنند.

هدف درمانی متخصص طب فیزیکی فراهم کردن شرایطی برای کاهش درد, ضعف, بی حسی و کاهش عملکرد فرد است تا فرد بتواند حداکثر عملکرد را داشته باشد.

• دردهاي حاد و مزمن ستون فقرات
• ديسكوپاتي‌هاي گردن و كمر
• بيماريهاي دژنراتيو مفصل ( آرتروز )
• آسيبهاي ورزشي
• سندروم هاي فشار بر روي عصب
• فلج با منشاء عصب و عضله
• درمانهاي فيزيكي پس از شكستگي‌ها و در رفتگي‌ها
• توانبخشي در بيماريهاي روماتيسمي
• الكتروميوگرافي در ضايعات سيستم عضلاني و اعصاب محيطي

شامل ارزیابی، تشخیص و درمان بیماران با مشکلات عضلانی – اسکلتی – عصبی (عمدتا درد) می‌باشد. متخصص طب فیزیکی با معاینه بالینی و شرح حال و با کمک تست‌های پاراکلینیک مثل رادیوگرافی، MRI، آزمایش‌های شیمیایی، نوار عصب و عضله و … سعی بر تشخیص درست و دقیق مشکل بیمار دارد و پس از آن با طرح‌ریزی درمان بیمار که عمدتا مبتنی بر درمان‌های دارویی و مدالیته‌های فیزیکی همچون ورزش درمانی، مانیپولاسیون (درمان‌های دستی)، تزریق‌های تخصصی داخل مفاصل یا بافت آسیب دیده، ماساژ درمانی، لیزر درمانی، اوزون درمانی و … است در جهت درمان بیمار اقدام می‌نماید. امروزه روش‌های جدید تشخیص و درمان پا به پای پیشرفت علم در راستای ارتقا کیفیت زندگی بیماران وارد حیطه عمل می‌شود.

تشخیص بیماری‌های اعصاب محیطی و عضلات با کمک نوار عصب و عضله می‌باشد. این روش تشخیصی می‌بایست توسط پزشک متخصص کارآزموده انجام گردد. در این روش استفاده از جریانات الکتریکی بدن و اعصاب و عضلات و سنجش و آنالیز این جریانات در جهت تشخیص صحیح بیماری است.
این روش تشخیصی کمک به سزایی در تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌های نوروموسکولو اسکلتال همچون، نوروپاتی‌ها، بیماری‌های عضلات (میوپاتی)، فلج اطفال، سندرم تونل کارپ، رادیکولوپاتی (سیاتیک)، تعیین شدت آسیب و پیش آگهی در قطع اعصاب محیطی و بررسی بیماری‌های نورون محرکه (مثل ای ال اس) می‌نماید.

امروزه نقش طب فیزیکی و توانبخشی به خصوص با بالارفتن سن جمعیت و افزایش آسیب‌های ناشی از تصادفات و آسیب‌های ورزشی پررنگ‌تر از همیشه می‌باشد. به مدد پیشرفت علم و تکنولوژی شاهد توانمندی چشمگیر در بازتوانی بیماران هستیم.

بهترین حالت بازتوانی در غالب فعالیت گروه‌های مختلف پزشکی به صورت یک تیم تحت نظارت متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می‌باشد که این مهم نیازمند هماهنگی و اتباطات موثر بین رشته‌ای می‌باشد.